De oudste spotprent over een godsdienst is wellicht de bekende muurtekening uit Rome, die dateert uit de derde eeuw. Het laat een figuur met een ezelskop aan een kruis zien en iemand die erbij staat. ‘Alexamenus die zijn God vereert’, staat erbij geschreven. De eerste christenen reageerden niet met woede en haat – zoals de moslims nu – maar zij zegenden hun vervolgers.

Spottend of niet, de Romeinen hadden de boodschap begrepen: de gekruisigde Christus is het hart van het Evangelie. Uiteindelijk bracht die dwaasheid het Romeinse rijk op de knieën. Een God die Zijn Zoon offert aan het kruis is in de ogen van de wereld een belachelijke dwaasheid, die zelfs verontwaardiging opwekt. Paulus wist dat en waarschuwde ons ervoor. Toch leerde hij ons niet dat je daarom beter over dat kruis kon zwijgen. Integendeel. Hij had besloten onder de heidenen niets te weten dan Christus en die gekruisigd.(1)

Nadruk
Veel gemeentes profileren zich tegenwoordig door een bepaalde nadruk: laagdrempeligheid, warme gemeenschap, aanbidding, ervaring, genezing, bevrijding of het werk van de Geest. Het zijn legitieme onderdelen in het functioneren van de gemeente, maar mogen we daar een onderscheidende identiteit van maken? Het Nieuwe Testament laat slechts één nadruk zien, die vandaag de dag echter op de achtergrond raakt. Dat is de gekruisigde Christus.

Christus centraal
Bij het kruis ontmoeten wij Jezus en in Hem de Vader. Alleen daar beseffen we de diepte van onze zonden, maar ook de grootheid van Gods liefde en genade. De gemeente moet Christo-centrisch zijn: de Here Jezus en Zijn werk aan het kruis moeten centraal staan. Dat betekent dat we ons op Hem richten, Hem volgen en het kruis in ons leven laten werken. Alleen dan krijgt de gemeente het karakter van Christus. Alleen dan zal zij de juiste boodschap uitdragen. Alleen dan kan zij aanbidden in geest en in waarheid, en alleen dan kan zij juist met de gaven van de Geest omgaan.

Onaanvaardbaar
Sommigen zeggen dat de boodschap van het kruis niet meer past bij deze tijd. De boodschap van het kruis past echter in geen enkele tijd of cultuur. Niet in het oude Rome en nu niet! Het is een aanstoot voor de Joden en een dwaasheid voor de heidenen, zoals Paulus het zo kernachtig uitdrukte.(2) Cultureel onaanvaardbaar! Maar juist het kruis is het hart van het Evangelie.
Het was een aanstoot; een ‘skandalon’ staat er in het Grieks. Iets waar je over valt. Een ergernis. Toch stelde de Here Jezus Zelf het kruis centraal in Zijn prediking. Dat gaf aanstoot, zelfs onder Zijn volgelingen. Een kruis paste niet in hun theologie.

Aanstoot
Toen de Here Jezus over Zijn kruis begon, riep dat onmiddellijk een reactie op bij Petrus: “Dat verhoede God, Here!” Dit strookte niet met de verwachting van de discipelen. En het sloot helemaal niet aan bij de behoeften die zij voelden. “Dat zal U geenszins overkomen!!”(3) bezwoer Petrus. Hij kon zich niet voorstellen dat God zoiets zou toestaan, laat staan eisen. Maar Jezus wist wie deze reactie inspireerde: “Ga weg, achter Mij, satan; gij zijt Mij een aanstoot.” Petrus’ reactie is ook een ‘skandalon’ voor Jezus, een valstrik, een verleiding. Hij was niet bedacht op de dingen van God, maar op die van mensen.

Het kruis ontkracht.
Satan weet dat het kruis onze redding en zijn nederlaag betekent. Daarom doet hij alles om de ware betekenis van dat kruis te ontkrachten. Dat doet hij bijvoorbeeld door de new age, die wel een kosmische Jezus wil, een verlichte leraar, maar niet een kruis waar onze schuld is betaald. Dat doet hij door de islam, die van Jezus spreekt en zelfs van het kruis, maar die ontkent dat Jezus daaraan gestorven is. Hij doet dat door de vrijzinnige theologie, die van Jezus slechts een mens maakt en van Zijn kruisdood een voorbeeld van liefde en opofferingsgezindheid.

Satans strategie
Ook onder evangelischen begint die strategie te werken. Dat een God van liefde de dood van Zijn Zoon zou kunnen eisen als genoegdoening voor onze zonden wordt door een groeiend aantal gelovigen voor onmogelijk gehouden. Zo wreed kan God nooit zijn. Zij willen in Jezus’ sterven slechts een liefdesverklaring van God aan ons zien. Maar zou juist dát niet wreed zijn, als Zijn kruisdood toch niet echt nodig was? In Getsemané smeekte Jezus de Vader dat de beker van het lijden aan Hem voorbij mocht gaan, als dat mogelijk was. Het was niet mogelijk. Waarom? Alleen door onze schuld op Zich te nemen en de prijs voor onze zonden te betalen, was er redding voor ons.(4) De straf die ons de vrede aanbrengt, was op Hem.(5)

Grotere liefde
Jezus’ kruisdood reduceren tot een liefdesverklaring en Zijn plaatsvervangend offer ontkennen, negeert niet alleen Gods heiligheid en gerechtigheid, maar doet ook de grootheid van Zijn liefde tekort. Nee, het kruis gaat veel dieper: God zelf voorzag in het offer dat nodig was om onze schuld te vereffenen en vergeving te schenken van de zonden die ons voor eeuwig van Hem scheidden. Dat is pas liefde! Zonder een volmaakt offer is er geen vergeving van zonden.(6) Dat laat zien hoe groot Gods liefde was, dat Hij Zijn eniggeboren Zoon niet spaarde. Hij was het volmaakte offer.

Kruisdragen
Het kruis verbindt ons niet alleen met God, het moet ook de basis zijn van ons leven als christen. De Here Jezus roept ons op om dagelijks ons kruis op te nemen. Dat betekent Hem volgen in Zijn overgave en lijden. De lijdende liefde van Jezus moet door Zijn gemeente zichtbaar worden in deze wereld. Zijn wij bereid offers te brengen, lijden te verdragen, geen kwaad met kwaad te vergelden maar lief te hebben? Daarom horen lijden en vervolging bij het christenleven zolang wij in deze wereld zijn.

Zelfverloochening
Maar ook in de gemeente moet dat kruis werken. Het kruis laat geen plaats voor theologieën van eigenwaarde en zelfverwerkelijking. Leven met Jezus betekent sterven aan onszelf. Willen we de minste zijn in plaats van op onze strepen te gaan staan?7 Kennen wij nog zelfverloochening? Hebben wij onszelf op het altaar gelegd als een levend offer? Deze uitdrukkingen klinken als een echo uit het verleden. Ze worden helaas nog maar weinig gehoord. Ze lijken niet te passen in onze tijd. Het geeft sommigen aanstoot, zoals het kruis altijd aanstoot geeft aan wie het wil ontlopen.

De weg van het kruis
Maar wie de weg van het kruis gaat, ervaart ook de heerlijkheid daarvan. Juist op de momenten dat het kruis heel reëel is in ons leven, is de Here Jezus heel dichtbij en ervaren wij Zijn liefde heel intens. Zijn juist die moeilijke momenten in ons leven niet vaak de dierbaarste momenten?

Nieuw leven
Voor velen zijn de tijdelijke zegeningen de hoofdzaak geworden: plezier, geluk, gezondheid, een goed gevoel. Christus vraagt ons juist dat alles op het altaar te leggen en het kruis op te nemen. Hij heeft iets veel beters voor ons. Alleen langs de weg van het kruis komen we bij de opstanding. Maar wat een geweldige boodschap hebben we dan voor een verloren mensheid! Een nieuw en eeuwig leven door Jezus Christus.

De kracht van de boodschap van het kruis ligt niet in een natuurlijke aantrekkelijkheid, maar in de boodschap zelf. Durven wij nog de gekruisigde Christus te verkondigen? De dwaasheid van de prediking van het kruis is de enige hoop voor deze wereld.

door Hans Frinsel (overgenomen uit De Oogst nr. 813 van april 2006)

Eindnoten: (1) 1 Kor.2:2 / (2) 1 Kor.1:23 / (3) Matt.16:22 / (4) Matt.20:28; 1 Tim.2:6; Rom.3:25; 1 Kor.15:3; Hebr.1:3;9:14, 28 / (5) Jes.53:5 / (6) Hebr.7:26-27; 9:22 / (7) 1 Kor.6:7