Na gezegd te hebben hoe men niet moet bidden (Matt.6:5-8), zegt de Here Jezus ‘bidden jullie daarom als volgt’. We moeten het zo opvatten dat dit gebed bedoeld is als een voorbeeld en niet als een formuliergebed om in dezelfde bewoordingen steeds te herhalen.

Hoe is het gebed opgebouwd?

1 aanhef                          Onze Vader die in de hemelen zijt
2 drie beden voor God   Uw naam worde geheiligd
3                                       Uw Koninkrijk kome
4                                       Uw wil geschiede gelijk in de hemel
5                                       alzo ook op de aarde
6 drie beden voor ons    geef ons heden ons dagelijks brood
7                                       en vergeef ons onze schulden
8                                       gelijk ook wij vergeven onze schuldenaren
9                                       leid ons niet in verzoeking
10                                     maar verlos ons van de boze
11 afsluiting                     Want Uwer is het Koninkrijk en de kracht
                                         en de heerlijkheid in der eeuwigheid.
12                                     Amen

Het Onze Vader kent dus zes beden, waarvan de eerste drie voor God zijn en de laatste drie voor ons.
Wanneer de Here Jezus zijn discipelen leert bidden, vestigt Hij de aandacht allereerst op de dingen van de Vader en ook sluit Hij af met een opsomming over de Vader.
Twee keer wordt er in het gebed een vergelijking gemaakt. Dat gebeurt in de bede over God (regel 4-5) en de tweede over ons (regel 7-8).

In het eerste geval wordt de situatie op aarde vergeleken met die in de hemel: in de hemel wordt Gods wil gedaan (regel 5) en net zo moet dat op aarde gebeuren (regel 4). In het tweede geval gaat het ook om een soort afstemming tussen de situatie op aarde en die in de hemel: Wij, als mensen, vergeven elkaars fouten (regel 8), en net zo vragen we God, onze hemelse Vader, om ons onze fouten te vergeven (regel 7). Het vergeven op aarde en in de hemel gaan samen op.
De afstemming tussen hemel en aarde is de kern van het Onze Vader. Je kunt het zo zeggen: Wie dit gebed uitspreekt, ziet voor zich hoe het is als Gods nieuwe wereld gekomen is. Dan zal de hemelse werkelijkheid ook op aarde bepalend zijn.

Onze Vader die in de hemelen zijt

Opvallend is dat het Nieuwe Testament bijna altijd het meervoud gebruikt: onze Vader, jullie Vader, kinderen van God. Dat element van gezamenlijkheid is steeds heel belangrijk. Wie gelooft hoort bij een bijzondere groep mensen: de kinderen van God. Het Onze Vader is typisch een gezamenlijk gebed. Het gebed van de groep mensen die zichzelf kinderen van God weten.
‘In de hemel’ staat tegenover ‘op aarde’. God is onze Vader in de hemel, maar Zijn macht strekt zich uit over de aarde. En de bidder verlangt naar het moment dat er tussen aarde en hemel geen verschil meer zal zijn wat betreft de erkenning van God. De bidder kijkt uit naar de nieuwe wereld.

De drie beden voor God

De beden worden volledig werkelijkheid aan het eind van de tijd, als Gods nieuwe wereld helemaal gekomen is. Maar voor de bidder zijn de beden niet alleen toekomstmuziek: Hij of zij wil zich er nu al volledig voor inzetten en zijn of haar leven daarop afstemmen. Voor de gelovigen is die nieuwe werkelijkheid nu al bepalend. Zij leven als een hemelse gemeenschap op aarde. En ze kijken uit naar het moment dat de nieuwe wereld komt, en de situatie op aarde zal lijken op die in de hemel.

Uw naam worde geheiligd

God is heilig, maar toch kunnen mensen Hem ‘heiligen’. Het gaat het er uiteraard niet om iets aan Gods heiligheid toe te voegen, maar deze in het licht te stellen. ‘Heiligen’ betekent God erkennen als de machtige God die Hij is, Hem de eer geven die Hem toekomt. Nu is de situatie op aarde dat veel mensen God niet erkennen en Hem niet eren. De bede spreekt uit dat dit moet veranderen.
Iedereen moet God eren als de grote koning. En de bidder legt deze bede neer voor God. God zelf brengt de situatie waarin dit zal gebeuren: als de nieuwe wereld komt. Maar de bidder verbindt zich ook zelf aan dit ideaal, en wil ernaar leven.

Uw Koninkrijk kome

De tweede bede is direct verbonden met de eerste. De Here God is het die de nieuwe wereld zal laten komen (Openb.21). Het gaat om de allesomvattende heerschappij van God, die alles anders maakt.
Voor het echte geluk moet je verder kijken dan het alledaagse leven. Je moet verder kijken dan onze aardse horizon. Je moet kijken met ogen die de nieuwe wereld al zien. Gods nieuwe wereld, het ware leven dat je bij God vindt. Dat is het ankerpunt voor ons leven op aarde.
Het Onze Vader is een bijzonder gebed. Het is een gebed van mensen die durven te kijken met ogen die Gods nieuwe wereld al zien. Als je je bewust wordt van de woorden, besef je hoeveel dit gebed eigenlijk zegt over degene die bidt.

Uw wil geschiede, gelijk in de hemel alzo ook op de aarde

Het gaat daar om gehoorzaamheid aan Gods wil. Laat op aarde hetzelfde gebeuren als in de hemel. Daar draait het om in het Onze Vader: dat de hemelse situatie op aarde werkelijkheid wordt. De derde bede is sterk verbonden met de tweede. Als Gods nieuwe wereld gekomen is, zal overal op aarde Gods wil gedaan worden. En wie zich nu al verbindt aan Gods nieuwe wereld, zal het doen van Gods wil het allerbelangrijkste vinden.